به درخواست انجمن علمی طب سنتی ایران صورت گرفت:
انتشار گزارش تفصیلی و مستند عملکرد حوزهی طب سنتی ایرانی- اسلامی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
این گزارش که به همراه مستندات موجود تهیه شده است، میکوشد تا با ارائهی گوشهای از تلاش متعهدانهی دلسوزان و مسئولان طب سنتی در وزارت بهداشت، به پیشداوریها و شایعات موجود در خصوص کم توجهی به طب سنتی ایرانی در این وزارت، پاسخی مناسب دهد. اگرچه این گزارش نیز از شرح آنچه که در طول این سالها گذشته است به خوبی برنیامده، با این وجود ارائهی آن، تلاشی است در جهت روشنگری افکار عمومی.
روابط عمومی دفتر طب سنتی به منظور آگاهی و اطلاعرسانی رسمی، این گزارش را در دسترس عموم قرار میدهد و مستندات از طریق لینک ها قابل دسترسی است.
ساختار اداری طب سنتی در ستاد وزارتخانه: ساختار اداري طب سنتي ابتدا به صورت دبيرخانه در معاونت آموزشي وزارت بهداشت شكل گرفت و در سال 1389 با عنوان «مركز امور فرهنگ، آداب و ميراث پزشكي» كه به اختصار «فام» ناميده ميشد، به كار خود ادامه داد. در سال 1392 به استناد نامه 44351/ت48923ن معاون اول رئيس جمهور وقت و طي ابلاغ شماره 83/100 مورخ 24/1/1392، جايگاه تشكيلاتي طب سنتي به معاونت ارتقا يافت و جناب آقاي دكتر محمود خدادوست به سمت معاون طب سنتي ايرانياسلامي منصوب شدند. با پیگیری انجام شده، تشكيلات تفصيلي اين معاونت مشتمل بر 77 پست شامل 4 اداره كل و 11 گروه طي نامه 9731/92/220 مورخ 16/5/1392 معاونت هماهنگي اجراي مقررات اداري معاونت توسعه مديريت و سرمايه انساني رئيس جمهور ابلاغ شد و از تشكيلات تفصيلي ابلاغي، پستهاي معاون، مسئول دفتر، مشاور، دو مدير كل و شش كارشناس تخصيص و عملا هسته اولیه معاونت شکل گرفت.
البته در فاصله چند ماه باقيمانده از دولت دهم در خصوص تثبيت ويزيت دانش آموختگان طب سنتي معادل ساير متخصصين پيشنهاد پوشش بيمه اي ويزيت و خدمات و اخذ مصوبه از شوراي عالي بيمه، كه فقط ويزيت معادل ساير متخصصين، به مصوبه دولت رسيد و ساير خدمات جهت پوشش بيمهاي به کمیسیون اجتماعی دولت ارسال شد که البته با شروع دولت جدید تقارن پیدا کرد و از دستور کار کمیسیون اجتماعی خارج شد. ضرورت ورود آموزه هاي طب سنتي در نظام سلامت در نظام مراقبت هاي بهداشتي، آموزش پزشكان عمومي و ساماندهي ارائه دهندگان آموزش و خدمات طب سنتي در كشور، الزام آموزش عطاري ها و ساماندهي آنها با كمك صنف مربوطه، الزام ورود آموزش هاي طب سنتي در كتب درسي آموزش و پرورش، بستر سازي جذب دانش آموختگان در دانشگاه ها و ... تا حد اخذ مصوبه دولت انجام شد(پیوست مصوبات دولت و شورای عالی بیمه مورخ 2-5-92).
با كسب راي اعتماد دولت يازدهم در مرداد ماه 1392مجددا طي حكم 63/100 مورخ 17/6/1393 جناب آقاي دكتر خدادوست در سمت معاون طب سنتي ايرانياسلامي ابقا شدند. مقام عالي وزارت در اين حكم و به استناد بند 12 سياستهاي كلي سلامت ابلاغي مقام معظم رهبري، خواستار اهتمام جدي در اجراي برنامههاي زير شدند:
- ايجاد و تقويت زيرساختهاي مورد نياز براي عملياتي نمودن سياستهاي ابلاغي مقام معظم رهبري در حوزه طب سنتي
- بسترسازي جهت ادغام خدمات طب ايراني در نظام سلامت و ساماندهي آن و استفاده از تمامي ظرفيتهاي تأييد شده آن در كنار طب رايج
- بسترسازي استفاده از آموزههاي طب ايراني در جهت ارتقاء سطح خدمات بهداشتي، درماني با تأكيد بر ترويج فرهنگ خودمراقبتي و اصلاح سبك زندگي
- توسعه هدفمند آموزش طب ايراني در سطوح مختلف و بازنگري و اصلاح برنامه آموزشي رشتههاي وابسته به طب ايراني
- ساماندهي و هدايت پژوهشهاي هدفمند در حيطه طب سنتي به سمت رفع نيازهاي جامعه با رويكرد سلامتنگر، اقتصاد مقاومتي و مرجعيت علمي و حمايت از پژوهشهاي پايه و كاربردي
در تاريخ 22/1/1395 طي نامه 23/100 و به دنبال بازبيني در ساختار تشكيلاتي ستاد، "معاونت امور اجتماعي" تشكيل و «معاونت طب سنتي ايرانياسلامي» به «دفتر طب سنتي ايرانياسلامي» تغيير جايگاه داده و مجددا جناب آقاي دكتر محمود خدادوست به عنوان مشاور وزير و مدير كل دفتر طب سنتي ايرانياسلامي منصوب شدند.
تشكيلات تفصيلي واحدهاي متناظر در دانشگاهها: به منظور پيشبرد برنامههاي طب سنتي در دانشگاههاي علوم پزشكي و با رايزني به عمل آمده و مساعدت معاونت محترم توسعه مديريت و منابع وزارت متبوع، تعداد 290 پست براي 58 دانشگاه/دانشكده علوم پزشكي تخصيص يافت كه در قالب دفتر يا اداره تعالي و توسعه طب سنتي در ستاد دانشگاهها شكل گيرد که این موضوع به تصویب هیات امنای 30 دانشگاه رسید و در تعدادی از دانشگاهها ابلاغ مسوولین مربوط صادر شد. در پایان سال 1394 مقرر شد اين تعداد پست، به جاي ستاد دانشگاهها در دو معاونت درمان و بهداشت تقسيم شود که این مهم نیز به تصویب هیأت امناء دانشگاهها رسید و ابلاغ شد و در مرحله استقرار این واحدها در دانشگاه هستیم.
2- راهبردها و برنامهها
1- برنامه چهار ساله: با همت دست اندركاران، اساتيد، دانشجويان و پيش كسوتان طب سنتي كشور و پس از برگزاري 24 نشست، برنامه چهار ساله طب سنتي و مكمل كشور در قالب برنامه راهبردي سال هاي 1397-1393 تدوين وچكيده آن در تاريخ 13/5/1393 طي نامه شماره 331/122/د به مقام عالي وزارت ارائه شد. ايشان پي نوشت فرمودند« مطالعه شد. تشكر مي كنم، در شوراي سياستگذاري طب سنتي بررسي و تصميم گيري شود.»
برنامه چهار ساله (پیوست 1)
چکیده برنامه (پیوست 2)
2- مصوبات شوراي سياستگذاري:شوراي سياست گذاري طب سنتي، اولين نشست خود را در تاريخ 21/10/1393 با حضور مقام عالي وزارت برگزار و مهمترين محور هاي موجود در برنامه چهار ساله را در قالب 18 مصوبه به انضمام ضوابط تشكيل و نحوه فعاليت اين شورا به تصويب رساند. به استناد بند 8 ماده 4 اين شورا، « مصوبات شوراپس از تاييد و امضاي رييس شورا ( مقام عالي وزارت) ابلاغ و براي كليه واحدهاي زيرمجموعه وزارت بهداشت، لازم الاتباع است» مصوبات شورا طي نامه شماره 2236/101 مورخ 14/11/1393 از سوي مدير كل محترم حوزه وزارتي براي كليه دانشگاه ها، معاونين، مشاورين و موسسات زيرمجموعه وزارت بهداشت« جهت اجرا» ابلاغ شد.
مصوبات اولین نشست (پیوست 3)
3- برنامه عملياتي سال 1394: برنامه عملياتي سال 1394 از سوي معاونت طب سنتي تدوين و در شوراي معاونين وزارت بهداشت در ارديبهشت ماه 1394 به تصويب رسيد.
برنامه عملیاتی 1394 (پیوست 4)
4- طرح تحول نظام سلامت در حوزه طب سنتي: با توجه به پراكندگي امور مرتبط با طب سنتي، در تاريخ 6/5/1394 طي نامه شماره 254/122/د خطاب به مقام عالي وزارت پيشنهاد شد كه در قالب طرح تحول نظام سلامت ، بسته مرتبط با طب سنتي ابلاغ و اعلام شود تا طب سنتي نيز به عنوان يكي از گام هاي طرح تحول، شكلي ملي به خود بگيرد. مهمترين برنامه هاي پيشنهادي در اين برنامه به شرح زير بودند:
1- آغاز اجرای پایلوت ورود خدمات طب سنتی به سیستم مراقبتهای اولیه بهداشتی در شهرستانهای منتخب 10 استان کشور (برخی از بستههای آموزشی تهیه شده و رایزنی و برنامهریزی با کارشناسان محترم معاونت بهداشت همچنین هماهنگی با روسای محترم 10 دانشگاه علوم پزشکی کشور از چند ماه قبل آغاز شده است). این خدمات عمدتاً شامل :
الف – ورود مباحث منتخب طب سنتی به بلوکهای آموزشی بهورزان
ب- شروع دورههای آموزشی «حفظ تندرستی از دیدگاه طب سنتی» برای بهورزان، کارشناسان مراکز بهداشتی درمانی و کارکنان شبکه
ب – شروع دورههای آموزشی «مبانی طب سنتی، اصول حفظ تندرستی، درمان بیماریهای رایج» برای پزشکان مراکز بهداشتی و درمانی و پزشکان خانواده
ج – ورود تعداد محدودی از داروهای گیاهی پر مصرف به فهرست دارویی خانههای بهداشت و مراکز بهداشتی درمانی
د – انتشار مجموعه آموزشی «درمانهای ساده و در دسترس» برای بیماریها و شکایات شایع مراجعه کننده به خانههای بهداشت و مراکز بهداشتی درمانی
ه – انتشار «دارونامه» داروهای گیاهی موجود در خانه بهداشت و داروخانه مراکز بهداشتی درمانی
2- پوشش بیمهای ویزیت و خدمات منتخب طب سنتی
3- پوشش تعرفهای ویزیت و مشاوره طب سنتی در طرح تحول نظام سلامت
4- افتتاح اولین مرکز ارایه فرآوردههای طبیعی و طب سنتی در شهرستان تهران
5- افتتاح اولین سلامتکدهی جامع طب سنتی در یکی از مراکز درمانی نیروهای مسلح
6- آغاز عملیات اجرایی ساخت 20 «سلامتکده طب سنتیِ تیپ» در 20 دانشگاه علوم پزشکی
7- آغاز عملیات اجرایی سلامتکده «تدبیر و امید» وابسته به ستاد وزارت بهداشت
8- آغاز طرح ساماندهی پزشکان عمومی و سایر مراکز ارائه دهندهی خدمات آموزشی و درمانی طب سنتی (آئین نامه آن تدوین شده است)
9- امضای دو تفاهمنامه همکاری با وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت معدن و تجارت (پیشنویس تفاهمنامهها تدوین شده است)
10-تبثیت جایگاه و ساختار تشکیلاتی دانشکدههای طب سنتی در مراکز منطقهای ده گانه
11-ورود مباحث آشنایی با طب سنتی ایرانی در کوریکولوم آموزشی گروه پزشکی (اجرای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی)
12-افتتاح «مرکز ملی طب سنتی و مکمل» با هدف پشتیبانی علمی حوزهی طبسنتی اعم از آموزشی، پژوهشی و امور بینالملل
6- برنامه عملياتي سال 1395: با توجه به تغييراتي كه در نحوه برنامه ريزي و ابلاغ برنامه هاي عملياتي در سطح وزارتخانه انجام شد، قالب برنامه عملياتي تغيير كرد و اين برنامه به شرح زير به دانشگاه ها ابلاغ شد.
برنامه عملیاتی 95 (پیوست 4)
3-بهداشت
آموزش عمومي:
- به منظور آموزش راه كارهاي طب سنتي براي مردم، 10 مجموعه آموزشي در قالب پيك تندرستي به تيراژ تقريبي 60000 جلد منتشر شده است.(تصاوير پيوست)
- تدوین مجموعه تدابیر و توصیههای خانگی درمانهای علامتی جهت چاپ در کتاب ملی سلامت
ورود خدمات طب سنتي به نظام مراقبت هاي اوليه بهداشتي:
در تاريخ 20/4/1393 طي نامه شماره 174/د/122 طرح عملياتي و برنامه بندي ورود خدمات طب سنتي به قائم مقام محترم معاونت بهداشت وزارت متبوع ارسال شد. پس از نشست هاي كارشناسي با مديران و كارشناسان معاونت محترم بهداشت دو مجموعه آموزشي در قالب « آشنايي با مباني طب ايراني و اصول سالم زيستن» و« درمان هاي ساده خانگي براي بيماري هاي شايع» ويژه بهورزان تدوین و به تائید کارشناسان محترم معاونت بهداشت رسید.
در اسفند ماه سال 1394 و به منظور اخذ نظرات کارشناسی و مشورتی، نشستی با حضور معاونین بهداشتی و مدیران شبکه 10 دانشگاه علوم پزشکی کشور با مدیریت قائم مقام محترم معاونت بهداشت و معاونت طب سنتی برگزار و طی آن برنامه عملیاتی و جدول زمانی نهایی و این برنامه در فهرست برنامه های عملیاتی سال 1395قرار گرفت مقرر بود ابتدا در اسفند ماه و سپس در اردیبهشت ماه 1395 کارگاه آموزشی مربیان بهورزی 10 دانشگاه علوم پزشکی همزمان با رو نمایی از دو کتاب آموزشی فوق الذکر توسط مقام عالی وزارت برگزار شود. (پيوست)
4-درمان:
1-4 –تدوين تعرفه خدمات طب سنتي ايراني و برخي خدمات طب مكمل و چاپ در كتاب ارزش نسبي خدمات كه يكي از سخت ترين و در عين حال مهمترين اقدام در طب سنتي بوده كه اين مهم پس از رايزني هاي متعدد در سطوح مختلف در حوزه معاونت درمان در سال 1393 انجام شد كه در واقع به معناي به رسميت شناخته شدن خدمات طب سنتي و مكمل در نظام سلامت تلقي شده و توسط شوراي عالي بيمه و هيات محترم دولت تاييد، تصويب و ابلاغ شد.
2-4 - پوشش بیمه ای خدمات طب سنتی: رایزنی های متعددی با " دفتر ارزیابی و فناوری، تدوین استاندارد وتعرفه سلامت " معاونت درمان همچنین اعضای شورایعالی بیمه، مدیران عامل دوسازمان بیمه گر پایه انجام و بار مالی ناشی از پوشش بیمه ای ویزیت، ماساژ، حجامت خشک،حجامت تر و مشاوره " برای 3 سال محاسبه و به مدیر کل محترم دفتر ارزیابی و فناوری طی نامه 1119/122/ د اعلام گردید. طی مذاکره به عمل آمده با مدیران عامل محترم دو سازمان بیمه گر پایه، که فرموده بودند تصویب پوشش بیمه ای ویزیت نیاز به مستندات و مراحل اداری ندارد نامه های 7/122 مورخ 30/1/94 و 17/122 مورخ 15/2/94 تنظیم شد.
با پیگیری های به عمل آمده معاون محترم درمان وزارت متبوع نیز طی نامه 23888/400/ د مورخ 15/9/94 خواستار پوشش بیمه ای برای ویزیت، مشاوره و خدمات مربوط به کدهای 901770، 901775، 901780، 901815 و 901662 کتاب ارزش نسبی خدمات شدند. این نامه که خطاب به معاونت محترم امور اجتماعی وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی ارسال شده بود بدنبال نامه 8583/400/د مورخ 16/4/1394 بوده و مجددا طی یک نامه پیرو در 28/1/1395 به شماره 86/406 مورد تاکید قرار گرفت.
مصوبات شورایعالی بیمه در سال 92 (پیوست 5)
کتاب ارزش نسبی خدمات (پیوست 6)
3- 4: ساماندهی فعالیت های حوزه طب سنتی و مکمل : با توجه به نارسایی های موجود در ارائه خدمات طب سنتی و مکمل در جامعه، پیش نویس آئین نامه ای تحت عنوان " آیین نامه ساماندهی و توسعه خدمات طب سنتی" در مورخ 14/10/93 طی نامه 834/122/ د تنظیم و برای اخذ نظرات سایر واحد ها برای مشاور محترم وزیر و رئیس کارگروه تدوین آئین نامه ها ارسال شد. (پیوست 7)
این پیش نویس در مورخ 17/10/93 طی نامه 477/104/د از سوی ریاست محترم کارگروه تدوین آئین نامه ها برای تمامی معاونت های وزارت بهداشت ارسال شد. این پیش نویس بعدها با تغییر نام به "پیش نویس آئین نامه شرایط و محدوده فعالیت در طب سنتی و مکمل" برای سرپرست محترم دفتر مطالعات و تنقیح قوانین ( با توجه به انحلال کارگروه تدوین آئین نامه ها) طی نامه 102/122/د مورخ 30/3/94 ارسال شد و ایشان نظرات حقوقی خود را طی نامه 380/116/د مورخ 13/4/94 اعلام نمودند. (پیوست 8)
نظرات حوزه معاونت محترم آموزشی نیز طی جلسه حضوری اخذ و اعمال و برای تأیید نهایی معاونت محترم آموزشی طی نامه 294/122/د مورخ 19/5/94 ارسال شد.
آخرین نسخه پیش نویس(پیوست 9)
4-4 : آئین نامه تاسیس سلامتکده طب سنتی: با توجه به بروز مشکلاتی در تأسیس سلامتکده های طب سنتی بخصوص تامین مسئول فنی، رایزنی با دفتر تنقیح قوانین معاونت محترم امور حقوقی انجام شد که نهایتاً پاسخ ایشان طی نامه 25/116/د مورخ 3/12/93 به معاونت طب سنتی اعلام و راهکار حل این مشکل طی نامه 1064/122/د مورخ 20/12/93 از سوی معاونت طب سنتی برای دانشگاه های علوم پزشکی ارسال شد. برای تسهیل تاسیس سلامتکده نیز آئین نامه فوق الاشاره بازبینی و با اعمال نظرات دفتر تنقیح قوانین در مورخ 9/6/94 طی نامه /122/د برای دفتر نظارت معاونت درمان ارسال شد که آخرین نظرات کارشناسی آن دفتر در مورخ 18/12/94 طی نامه 35351/402/د واصل و نسخه اصلاح شده جهت تائید نهایی طی نامه 1128/122/د مورخ 22/12/94 به آن دفتر ارسال شد. برای اخذ نظر دفتر حقوقی( با توجه به انحلال دفتر تنقیح قوانین) مجدداً در تاریخ 13/2/95 طی نامه 100/122/د برای دفتر حقوقی ارسال و با اعمال نظرات کارشناسان محترم آن دفتر، مجدداً جهت تائید نهایی طی نامه 138/122/د مورخ 26/2/95 به دفتر نظارت و اعتباربخشی امور درمان ارسال گردید تا پس از تأیید معاونت محترم درمان برای توشیح مقام عالی وزارت ارسال گردد.
آخرین نسخه بازبینی شده آئین نامه تأسیس سلامتکده طب ایرانی(پیوست 10)
5-4 : تدوین استاندارد خدمات طب سنتی و طب سوزنی: استاندارد خدمات ویزیت و 11 خدمت طب سنتی که به توشیح دبیر محترم هیأت بورد تخصصی طب سنتی و ریاست محترم انجمن علمی طب سنتی رسید و برای بارگذاری در سامانه معاونت محترم درمان طی نامه 981/122/د مورخ 31/11/93 ارسال شد. استاندارد خدمات طب سوزنی( 10 خدمت به همراه ماساژ) نیز طی نامه 495/122/د مورخ 5/7/93 همچنین نامه 684/122/د مورخ 3/9/93 برای بارگذاری در سایت معاونت درمان، برای آن معاونت ارسال گردید.
وفق آئین نامه های موجود، رعایت استاندارد خدمات برای متقاضیان ارائه این خدمات ضروری است.
استاندارد خدمات طب سنتی(پیوست 11)
استاندارد خدمات طب سوزنی (پیوست 12)
6-4: خبرگان بدون مدرک : با توجه به ضرورت استفاده از پتانسیل مجریان و خبرگان طب سنتی، پیش نویس نظام نامه بهره مندی از تجارب خبرگان طب سنتی فاقد مدرک دانشگاهی، در مورخ 19/10/94 طی نامه شماره 841/122/د برای دریافت نظارت دانشگاه ها، به گروه ها و دانشکده های طب سنتی ارسال شد.
پیش نویس (پیوست 13)
7-4: مراکز ارائه فرآورده های طبیعی و سنتی: با توجه با تاًکید مقام عالی وزارت بر تاًسیس این مراکز و ابلاغ آن در قالب مصوبات شورای سیاست گذاری طب سنتی، در مورخ26/12/93 طی نامه 1275/122/ د از مدیر کل محترم نظارت و ارزیابی فرآورده های طبیعی، سنتی و مکمل خواسته شد تا درخصوص تدوین آئین نامه نحوه ارائه فرآورده های طبیعی و سنتی اقدام نمایند. این درخواست، مجدداً طی نامه 237/122/ د مورخ 6/3/94مطرح شد. پیش نویس این آئین نامه از سوی معاونت طب سنتی تدوین شد و اهم موضوعات این پیش نویس در قالب نامه 696/122/د مورخ 15/9/94 به مقام عالی وزارت منعکس شد. مهمترین سر فصلهای اشاره شده در این نامه عبارت بودند از:
1- رسيدگي به درخواست متقاضيان در كميسيون ماده 20، به شكل مستقل و خارج از سازوكار و نوبت رسيدگي به تقاضاي تاسيس داروخانه هاي معمولي و حداكثر تا 2 ماه پس از تحويل مدارك به كميسيون مذکور صورت پذيرد.
2- مسئول فني مراكز از بين دانش آموختگان دكتري تخصصي داروسازي سنتي و يا دکترای حرفهای داروسازي که دورههای آموزشی مورد تایید معاونت طب سنتی را سپری نمودهاند انتخاب گردند.
3- تعداد اين مراكز تا سقف يك مركز به ازاء هر 20 هزار نفر جمعيت تعيين گردد.
4- صدور مجوز صرفا بر اساس بالاترين امتياز مكتسبه متقاضيان صورت پذيرفته و حداقل آن 2000 امتیاز باشد.
5- دارندگان مجوز تاسيس، مكلفند صرفا فرآورده هاي طبيعي، داروهاي گياهي، گياهان دارويي و فرآورده هاي طب سنتي را عرضه نمایند.
6- تمديد پروانه مسئوليت فني، منوط به كسب حداقل 5 امتياز از 25 امتياز سالانه از دوره هاي بازآموزي مرتبط با داروسازي سنتي، گياهان دارويي و يا طب سنتي باشد.
7- تبديل وضعيت مركز ارائه فرآورده هاي طبيعي به داروخانه معمولي امكان پذير نباشد.
مقام عالی وزارت خطاب به ریاست محترم سازمان غذا ودارو پی نوشت فرمودند: " با کلیات موافقم، اعلام نظر نمائید"واین موضوع در 8/10/1394 رویت شد. ریاست محترم سازمان غذا ودارو طی نامه 66159/655/ د مورخ 5/11/1394 اعلام فرمودند " با کلیات پیشنهادات ارائه شده موافقند اما ایجاد یک شبکه دارویی دیگر صرفاً جهت ارائه فرآورده های طبیعی و سنتی علاوه بر ایجاد موازی کاری در ارائه خدمات دارویی به مردم، مشکلات نظارت بر عملکرد این شبکه جدید را نیز بدنبال خواهد داشت لذا پیشنهاد می گردد این طرح با ارائه خدمات مذکور در داروخانه های منتخب از بین داروخانه های موجود سطح کشور و آموزشهای لازم به مسئولین فنی آنها اجرایی گردد"
معاونت طب سنتی طی نامه 1040/122/ د مورخ 3/12/94 13 به مدیر کل حوزه وزارتی و در پاسخ به نامه 2038/101/ د مورخ 26/11/1394 ایشان مبنی بر ارائه گزارش و با عنایت به پاسخ 66159/655/ د مورخ 15/11/1394 ریاست محترم سازمان غذا و دارو اعلام نمودند که:
1- تاسيس مراكز ارائه فرآورده هاي طبيعي، سنتي و داروهاي گياهي با در نظر گرفتن پيشنهادات اين معاونت كه طي نامه شماره 696/122/د مورخ 15/9/1394 خطاب به مقام عالي وزارت منعكس گرديد، غالبا مبتني بر مفاد آيين نامه تاسيس داروخانه هاست لذا عملا راه اندازي اين مراكز را نمي توان يك شبكه دارويي مستقل با ساز و كار جداگانه تلقي نمود.
2- چنانچه ارائه فرآورده هاي مذكور در داروخانه هاي معمولي با ضوابط فعلي مندرج در آيين نامه تاسيس داروخانهها، توجيه اقتصادي داشت بدون شك تا كنون مورد استقبال متوليان محترم داروخانه ها قرار مي گرفت. عدم استقبال اين داروخانه ها، نشانگر برخي محدوديت ها است و پيشنهادهاي مطرح شده در نامه پيشگفت، عملا با هدف كاهش و يا رفع اين محدوديت ها صورت پذيرفته است.
3- به دنبال طرح پيشنهاد ارائه فرآورده هاي طبيعي و سنتي در داروخانه هاي موجود از سوي رياست محترم سازمان غذا و دارو، اين معاونت طي نامه شماره 402/د/122 مورخ 16/6/1394 درخواست نمود كه ساز و كار اجرايي اين پيشنهاد از سوي همكاران محترم سازمان غذا و دارو تدوين گردد، ليكن تا كنون اين امر محقق نشده و مجددا با گذشت چندين ماه همان پيشنهاد دوباره مطرح گردید.
پیش نویس آئین نامه تاًسیس مرکز ارائه فرآورده های طبیعی،سنتی و گیاهان دارویی (پیوست 14)
8-4: باز توزیع درآمدها: در سالهای گذشته در قالب دستورالعمل نظام نوین اداره بیمارستانها، مبالغی تحت عنوان کارانه به پرسنل درمانی تعلق میگرفت که در سال گذشته دستورالعمل جدیدی تحت عنوان دستورالعمل پرداخت مبتنی بر عملکرد پزشکان و اعضای هیاًت علمی شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ گردید. بسیاری از کلینیک های طب سنتی در دانشکده های طب سنتی و خارج از بیمارستانها واقعند که عملاً از مزایای این دستورالعمل محروم خواهند شد. طبق رایزنی بعمل آمده و طی نامه 553/122/ د مورخ 12/8/1394 از معاونت محترم درمان درخواست شد که مفاد دستورالعمل مذکور
به کلینیکهای طب سنتی غیر واقع در بیمارستانها نیز تسری یابد.
معاونت محترم درمان نیز با استقبال از این پیشنهاد، طی نامه 22250/400/د مورخ 29/8/1394، اعلام نمودند که کار گروه توزیع درآمدهای اختصاصی دانشگاهها مجاز به تسری مفاد آئین نامه پرداخت مبتنی بر عملکرد هستند، این نامه از سوی معاونت طب سنتی در تاریخ 9/9/1394 با نامه 681/122/د برای کلیه دانشگاههای علوم پزشکی ارسال شد.
9-4: ساخت سلامتکدههای تیپ در 20 استان: به منظور ارائهی یک الگوی واحد و مبتنی بر مهندسی اسلامی- ایرانی، با همکاری دفتر توسعه منابع فیزیکی و امور عمرانی و مساعدت ویژهی مقام عالی وزارت و همکاری صمیمانهی معاونت محترم توسعه مدیریت و منابع، پلان و نقشهی سلامتکدههای تیپ (مختص طب سنتی و مکمل) طراحی و مقرر گردید در 20 مرکز (شامل 19 استان و یک مرکز متعلق به وزارت بهداشت) عملیات اجرایی آن آغاز شود. مراتب از سوی معاونت محترم توسعه مدیریت و منابع طی نامهی 3188/202/د مورخ 27/8/1394، دانشگاههای علوم پزشکی مربوطه (شامل تهران، ایران، شهیدبهشتی، یزد، مشهد، کرمان، زنجان، قم، تبریز، سبزوار، گلستان، اهواز، البرز، مازندران، شیراز، بابل، کاشان، همدان و فسا) اعلام شد تا ضمن جانمایی زمین، پیمانکار را نیز انتخاب نمایند و تأمین اعتبار (شامل 30% از مبلغ پروژه) طی نامهی شمارهی 4782/202/د مورخ 25/12/1394 برای 10 دانشگاهی که نسبت به اعلام محل و نقشهی زمین و انتخاب پیمانکار اقدام نموده بودند (شامل دانشگاههای همدان، فسا، سبزوار، بابل، گلستان، یزد، البرز، زنجان، قم، کاشان) انجام شد.
10-4: تعیین تعرفه خدمات طب سنتی و مکمل و وارد نمودن آن در کتاب ارزش نسبی خدمات: با همکاری صمیمانهی دفتر ارزیابی، فناوری و تدوین استانداردهای معاونت درمان، تعرفهی 15 خدمت طب سنتی و طب مکمل در صفحات 517- 515 کتاب ارزش نسبی خدمات و مراقبتهای سلامت گنجانده شد.
11-4: تقاضای بازبینی تعرفه ویزیت متخصصان طب سنتی: به منظور اجتناب از گسترش غیر منطقی برخی مداخلات غیر دارویی و یا ایجاد تقاضای القایی و با عنایت به اینکه ویزیت دانش آموختگان طب سنتی غالباً 40- 30 دقیقه به طول میانجامد، طی نامهی مورخ 8/6/1394 از مقام عالی وزارت و نامهی شمارهی 1005/122/د مورخ 1/12/1394 از معاونت محترم درمان درخواست شد که مبلغ تعرفه ویزیت متخصصان طب سنتی افزایش یافته و دستکم معادل تعرفه مشاوره دکتری تخصصی روانشناسی بالینی محاسبه گردد. البته همانطوری که در مصوبهی شورای عالی بیمه سال 92 اشاره شد، شورا با تعرفه ویزیت متخصصین طب سنتی بالاتر از سایر متخصصین موافقت نکرد ولی در تبصرهی ذیل آن ذکر شد در صورتی که زمان ویزیت برای سایر متخصصین ملاک تعیین تعرفه قرار بگیرد این امر در مورد متخصصین طب سنتی هم تعمیم داده شود. (پیوست مصوبات دولت و شورای عالی بیمه 2/5/92)
12-4: ساماندهی مراکز توزیع و ارائهی گیاهان دارویی: در این راستا مفاد دو تفاهم نامه با وزارت خانههای جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت تنظیم و برای اظهار نظر مقام عالی وزارت طی نامهی شمارهی 189/122/د مورخ 24/4/1394 ارسال شد.
پیشنویس تفاهم نامه با وزارت جهاد کشاورزی (پیوست 15)
پیشنویس تفاهم نامه با وزارت صنعت، معدن و تجارت (پیوست 16)
جلسات ساماندهی عطاریها (پیوست 19)
پیش نویس ضوابط فنی و علمی فروشندگان گیاهان دارویی (پیوست 18)
طرح دوره آموزشی عطاران (پیوست 17)
نمونهای از صورتجلسهی برگزاری جلسه با عطاران با سابقه و خوش نام تهران بزرگ (پیوست 20)
13-4: پيش نويس دستورالعمل نحوه انجام تعهدات قانونی فارغالتحصیلان رشتههای دکتری تخصصی طب و داروسازی سنتی در سال 1394 : با توجه به طولاني شدن دوران تحصيل دانشجويان دكتري تخصصي رشته هاي طب و داروسازي سنتي و با عنايت به لزوم ورود هر چه سريعتر بخشي از اين دانش آموختگان به بازار كار، تصميم بر آن شد آيين نامه اي براي كاهش مدت تعهدات قانونی اين دانش آموختگان تدوين گردد. لذا در اين راستا آيين نامه زير تدوين و در تاريخ 16/6/1394 طي نامه شماره 401/د/122 به معاونت محترم آموزشي ارسال گرديد. (پیوست 21 و 22)
5- آموزش
در سال 1386 با تأكيد مقام معظم رهبري و همّت دولت محترم و وزير وقت بهداشت، درمان وآموزش پزشكي ايجاد رشته تخصصي طب و داروسازي سنتي در دانشگاه محقق شد. صدور مجوز از سوی شوراي گسترش دانشگاهها جهت راهاندازي رشته طب سنتي در دانشگاههای علوم پزشكي و خدمات بهداشتي، درمانی تا سال 1393، تعداد دانشگاههای دارای این رشته را به 17 دانشگاه رساند که 8 دانشکده و 9 گروه طب سنتی وظیفه آموزش آکادمیک دانشجویان علاقمند را به عهده گرفتند. همچنین در پایان این سال رشته داروسازي سنتي در مقطع دكتراي تخصصي در 8 دانشگاه علوم پزشکی و رشته تاريخ پزشكي در مقطع كارشناسي ارشد و دكتراي تخصصي در 8 دانشگاه علوم پزشكي تصویب شد. پس از تشکیل معاونت طب سنتی در سال 1392 اقداماتی بنیادی در حوزه آموزش طب سنتی صورت گرفت که مشروح آن به شرح ذیل است:
1- تصویب موافقت قطعی با دانشکدههای طب سنتی در مراکز منطقهای دهگانه کشور در شورای سیاستگذاری
2- تصویب ایجاد رشته طب سنتی در نیروهای مسلح، حسب صلاحدید ستاد کل نیروهای مسلح در یکی از دانشگاههای علوم پزشکی وابسته، همچنین ایجاد دانشکده طب سنتی در دانشگاه علوم پزشکی ایران در شورای سیاستگذاری
3- طراحی برنامه آموزشی (curriculum) دستیاری بالینی طب سنتی و ارائه به کمیسیون تدوین وزارت بهداشت جهت تصویب
4- تشکیل کارگروه تدوین برنامه آموزشی رشتههای پشتیبان طب و داروسازی سنتی و رشتههای کاربردي فنی- حرفهای
5- برگزاری برنامههای آموزش مداوم طب ایرانی برای جامعه پزشکی در دانشگاههای علوم پزشکی کشور و ستاد مرکزی وزارت بهداشت
6- پيشنهاد و اعلام ضرورت ايجاد رشتههاي وابسته و مورد نیاز طب ایرانی در مقاطع مختلف به شوراي عالي برنامهريزي آموزش پزشكي
7- تصويب 2 واحد درسي با عنوان « تاريخ فرهنگ و تمدن اسلام و ايران» براي مقطع پزشكي عمومي كه يك واحد آن اختصاص به آموزش مباني طب ايرانی دارد.
8- تصویب تکلیف شورای عالی برنامه ریزی برای فراهم سازی مقدمات لازم جهت اجرایی نمودن مصوبه جلسه 156 مورخ 3/12/92 کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص آشنایی دانشجویان رشته های علوم پزشکی با مبانی طب سنتی به صورت دو واحد درسی اجباری (پیوست 23)
9- برگزاری برنامههای آموزشی اصول حفظ تندرستی از دیدگاه طب ایرانی برای عموم مردم از طریق انجمن علمی طب سنتی ایران
10- برگزاری نمایشگاه دستاوردهای دانشگاههای علوم پزشکی و مراکز تحقیقاتی در حوزهی طب، داروسازی سنتی ایرانی و تاریخ علوم پزشکی
11- تهیه بسته آموزشي ارائهی خدمات حفظ الصحه و اصلاح سبک زندگی از دیدگاه طب ایرانی براي پزشكان خانواده وپزشكان عمومي كشور
12- تدوین بسته های آموزشی حفظ تندرستی و اصلاح سبک زندگی برای سطوح مختلف جامعه
13- طراحی بستهی آموزشی ساده اصول حفظ الصحه برای بانوان
14- طراحی بستهی آموزشی ساده اصول حفظ الصحه برای نیروهای نظامی
15- گردآوری و توزیع مجموعهی سخنرانیهای آموزشی آقای دکتر اصفهانی (7 حلقه لوح فشرده) در دانشگاههای علوم پزشکی
16- تهیه بستهی آموزشي 300 ساعته خدمات طب ایرانی براي پزشكان خانواده وپزشكان عمومي كشور جهت توانمندسازي آنها براي استفاده از اين ظرفيت در ارائه خدمات بهداشتي درماني در كنار آموزههاي طب كلاسيك
17- تدوین برنامهی آموزش مجازی 12 ساعته ویژهی کارشناسان مراکز بهداشتی – درمانی و 24 ساعته ویژهی پزشکان عمومی و پزشکان خانواده
18- برگزاري دوره آموزشي آشنايي مقدماتي طب ایرانی و معرفي ظرفيتهاي آن در زمينههاي تدابير بارداري و ... ويژه مديران دفاتر مامايي دانشگاههاي علوم پزشكي كشور
19- ارائه قابليتها و توانمنديهاي طب ایرانی در همايشي براي مديران پرستاري و رؤساي دانشكدههاي پرستاري دانشگاههای علوم پزشكي كشور
20- حمایت مادی و معنوی از برگزاری کنگرهها و همایشهای طب و داروسازی سنتی ایرانی در دانشگاههای علوم پزشکی کشور
21- ايجاد كارگروه "طب ایرانی، تندرستي، رسانه" جهت پوشش رسانهاي تدابير حفظ الصحه و سبك زندگي (اجرای بیش از 400 ساعت برنامه تلویزیونی و بیش از 300 ساعت برنامه رادیویی در حوزه اصلاح سبک زندگی و ارتقاء سلامت با آموزههای طب ایرانی)
22- برگزاری کنفرانسهای علمی «ترویج سبک زندگی سالم با آموزههای طب ایرانی»
23- حمایت از انتشار دایرهالمعارف پزشکی ایران و اسلام
24- حمایت از انتشار 4 عنوان کتاب تخصصی، یک عنوان کتاب به زبان انگلیسی جهت معرفی طب ایرانی، 5 عنوان کتاب آموزشی برای عموم
25- حمایت از انتشار 4 عنوان کتاب آموزشی- داستانی و یک بسته فلش کارت «حکیم یار» ویژهی کودکان
26- برنامه ریزی و عقد قرارداد تدوین بسته های آموزشی برای متخصصین طب سنتی
27- برنامه ریزی و عقد قرارداد تدوین بسته های آموزشی طب سنتی برای متخصصین سایر رشته های پزشکی
28- تصویب تکلیف دانشگاههای علوم پزشکی مبنی بر ایجاد بستر لازم برای استخدام و یا تخصیص پست سازمانی، جهت جذب دانشآموختگان طب و داروسازی سنتی طی فراخوان جذب اعضای هیات علمی در قالب ظرفیت مازاد در شورای سیاست گذاری
29- اخذ امتیاز ویژه در سال 1393 برای کلیه برنامههایی که در قالب ضوابط آموزش مداوم، امتیاز بازآموزی دارند در صورت گنجاندن مباحث طب سنتی ایران (البته این امتیاز در سال 1394 از اولویت ملی آموزش مداوم خارج شد.)
30- شرکت فعال در جشنواره و نمایشگاه ملی «گیاهان دارویی، فرآوردههای طبیعی و طب سنتی»، برگزار شده توسط معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری
31- تشکیل کارگروه تهیه محتوای آموزش عمومی طب ایرانی و معرفی قابلیتهای آن برای افزودن به کتب درسی مدارس در مقاطع مختلف
32- حضور فعال معاونت طب سنتی ایرانی- اسلامی در بیست و یکمین، بیست و دومین و بیست و سومین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم و انتخاب غرفهی آن به عنوان برترین غرفهی بخش دانشگاهی و نهادهای دولتی
33- برگزاری اولین همایش کشوری دانشجویی دکتری تخصصی طب سنتی ایران در دانشکدهی طب سنتی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد در تاریخ 19 و 20 مهرماه
34- گردآوری و انتشار مجموعه مقالات دانشگاهی طب سنتی به تفکیک فارسی و انگلیسی در دو جلد
35- گردآوری و انتشار مجموعه پایان نامههای طب سنتی ایران
36- طراحی و شروع به اجرای آموزش پزشکان کشور در خصوص بیماریهای شایع با کمک انجمن علمی طب سنتی ایران جهت استفاده از تدابیر تغذیه، گیاهان دارویی و داروهای گیاهی در درمان آنها
37- تدوین درمانهای سادهی خانگی طب سنتی برای دانشنامهی ملی درمان خانگی
38- برگزاری اولین همایش ملی تغذیه از دیدگاه طب سنتی (اردیبهشت 94)
39- مشارکت در برگزاری همایشهای طلای سبز
40- تدوین مجموعهی آموزشی «بایدها و نبایدها در گیاهان دارویی و عطاریها»
41- برگزاری کارگاه نحوهی طراحی و تدوین پروتکل و راهنمای بالینی برای متخصصین طب سنتی
42- برگزاری کارگاه کارآفرینی و تجاریسازی محصولات
43- برگزاری کارگاه نظام سلامت در اسلام
44- برگزاری کارگاه حکمت و فلسفه و نفس شناسی
45- برگزاری همایش یکروزه توانمند سازی دستیاران و اساتید طب سنتی با حضور آقای دکتر تفسیرعلی، استاد طب یونانی دانشگاه علیگرهی هندوستان
46- تدوین کوریکولوم رشتههای ماساژ و مراقبتهای بالینی و فراوردههای طبیعی برای پیشنهاد به شورای عالی برنامهریزی
47- اخذ مجوز دستیاری طب سنتی از شورای عالی برنامهریزی پس از اخذ مصوبه شورای معین مربوطه در سال 93
48- اجرای طرح بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد گروههای مختلف اجتماعی در کل کشور پس از انجام پایلوت موفق
49- افتتاح وبسایت درسنامه طب سنتی به آدرس های:
www.medline.ir/textbook
www.medline.ir/Php_mode
6- پژوهش
1- تشکیل کارگروه تخصصی جهت تدوین طرح ملی بررسی وضعیت موجود طب سنتی و مکمل در کشور
2- احياء ميراث مكتوب طب ایرانی بالغ بر 2000 عنوان كتاب و رساله و بازنويسي و تصحيح حدود 200 مورد از آنها
3- تدوین و ابلاغ اولویت های پژوهشی طب سنتی کشور با نظر سنجی از بیش از 50 صاحبنظر و 20 دانشکده یا مرکز پژوهشی مرتبط در راستای نقشه پژوهشهای طب سنتی کشور
4- فراخوان حمایت از طرح های پژوهشی مرتبط با طب سنتی از دانشگاههای علوم پزشکی کشور
5- حمایت از طرح ملی تعیین اولویتهای پژوهشی در زمینهی مفردات گیاهان دارویی بر اساس منابع طب ایرانی
6- ایجاد بانک اطلاعاتی از مقالات، کتب و پایان نامههای دانشجویی در حوزه طب ایرانی
7- ارائه طرح پژوهشی ارزیابی ادغام خدمات طب ایرانی در سیستم مراقبتهای اولیه
8- انتشار اولویت های پژوهشی دفتر طب سنتی بصورت مقاله در مجلات علمی پژوهشی
9- امتیاز دهی طرح های پژوهشی واصله و نهایی سازی فهرست پژوهش های قابل حمایت
10-برگزاری جلسات متعدد کارگروههای تخصصی پژوهشی و معرفی اولویت پژوهشی هر گروه با توجه به اولویتهای اعلامی دفتر طب سنتی وزارتخانه
7- بینالملل
1- شرکت موفق نمایندگان معاونت طب سنتی در کارگاه تخصصی سازمان جهانی بهداشت درباره طب سنتی و پذیرش دعوت آقای جانگ چی رئیس بخش طب سنتی این سازمان برای سفر به ایران
2- شرکت نماینده معاونت طب سنتی در کارگاه طبهای آسیایی در کشور کره و معرفی طب ایرانی با هزینه طرف کرهای
3- بازدید معاون طب سنتی از پارک علم و فناوری کره به دعوت و با هزینه طرف کرهای
4- بازدید نمایندگان معاونت از دانشکدههای طب سنتی کشور چین بدون هزینه کرد معاونت
5- بازدید نمایندگان معاونت از بیمارستانها و کلینیکهای طب سنتی کشور چین، کره جنوبی، امارات، ترکیه بدون هزینه کرد معاونت
6- تشکیل جلسات مشترک با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای ثبت ملی و جهانی شیوهها و درمانهای طب ایرانی
7- برگزاری سمپوزیوم یکروزهی طب سنتی ایران و چین با حضور معاون فرهنگستان طب سنتی چین و هیأت همراه
8- عقد تفاهم نامه همکاری با کشور کره به منظور همکاری در پروژههای پژوهشی و تولید محصول
9- برگزاری جلسات مشترک با هیأتهای کره ای از استان چونبوک و امضای تفاهم نامه همکاری در تهران
10-برگزاری نشست با پروفسور کیم از دانشگاه سئول و رئیس شرکت وایرومد در تهران
11-برگزاری سمپوزیوم یک روزه ایران و اسپانیا با حضور رؤسای دانشگاه و اساتید این کشور در تهران
12-برگزاری سمپوزیوم یک روزه ایران و با حضور هیئت بلند مرتبه چینی در تهران
13-برگزاری سمپوزیوم یک روزه ایران و اتریش با حضور رئیس کالج طب سنتی اروپا و هیأت همراه در تهران